Nie używaj słowa "wojna" i usuwaj materiały o operacji w Ukrainie oparte na nie-ukraińskich, oficjalnych źródłach, Roskomnadzor, rosyjski państwowy regulator mediów i internetu, nakazał niezależnym mediom. Publiczna i prywatna cenzura w Internecie działa dobrze. Czy ograniczanie wolności słowa zawsze jest złe?
Czym jest cenzura w Internecie?
Czym jest cenzura? Mówiąc najprościej, jest to kontrola i ograniczanie informacji. Zazwyczaj cenzurę kojarzymy z państwem zakazującym publikowania faktów, które są niewygodne dla rządzących.
Mimo to coraz częściej szefowie największych platform technologicznych są oskarżani o cenzurę: Google, Facebook i Twitter.
Cenzura w mediach - Ograniczanie wolności słowa i przekonań osiągnęło nowy poziom wraz z postępującą cyfryzacją. Na scenę wkroczyła cenzura Internetu. Nie tylko cenzura polityczna i nie tylko w Chinach. Nie mniej ważna jest prywatna cenzura w Internecie, taka jak cenzura publikacji w mediach społecznościowych.
Każdy ma prawo do wolności opinii i wypowiedzi; Zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji i poglądów za pośrednictwem dowolnych mediów i bez względu na granice.
Jednak piękna deklaracja często pozostaje pustym sloganem. Internet miał być miejscem, w którym każdy będzie mógł swobodnie wyrażać swoje myśli i przekonania. Tak się jednak nie stało. Internetowa cenzura ma się dobrze. Rozwój technologii, takich jak sztuczna inteligencja, sprawia, że jest ona coraz skuteczniejsza w blokowaniu treści.
Cenzura w Internecie - na czym polega?
Czym jest cenzura Internetu? Państwowa cenzura Internetu to:
- techniczne ograniczenie dostępu do Internetu (całkowite zablokowanie dostępu do wybranych witryn);
- kary za korzystanie z usług lub stron internetowych, lub dystrybucji określonych treści;
- tworzenie barier (np. prawnych lub finansowych) ograniczających dostęp do sieci www;
- nielegalne działania, takie jak włamywanie się na strony internetowe i/lub usuwanie treści.
Państwo może cenzurować informacje prewencyjnie (przed publikacją) lub po fakcie (poprzez karanie osób, które opublikowały, na przykład, wiadomości krytyczne wobec rządu w Internecie). W praktyce cenzura w Internecie ma wiele twarzy. Zazwyczaj stosuje się ją dla większego dobra, w szczególności:
- ochrona słabych (np. dzieci przed zdjęciami lub filmami przedstawiającymi przemoc);
- ochrona ofiar (na przykład unikanie publikowania zdjęć ofiar przestępstw lub tragicznych wydarzeń);
- gwarancja bezpieczeństwa państwo lub system (np. cenzura narzucona przez Komunistyczną Partię Chin);
- zgodność z zasadami, przyjęte przez właścicieli głównych sieci społecznościowych, takich jak Facebook, Instagram, Twitter (na przykład blokowanie konta prezydenta USA Donalda Trumpa).
Możemy również łatwo znaleźć przykłady działań, które graniczą z cenzurą. Na przykład działy IT blokują dostęp do niektórych stron internetowych na komputerach służbowych pracowników. Rodzice mają wybór - istnieją niezliczone aplikacje, które można zainstalować na smartfonach swoich dzieci i zablokować określone strony internetowe (cenzura Internetu w szkołach i w domu).
Przyjrzyjmy się, jakie materiały są cenzurowane online i dlaczego.
Jakie materiały są cenzurowane w Internecie?
Do najbardziej cenzurowanych materiałów w Internecie należą:
- przemocNa przykład zdjęcia i filmy z operacji wojskowych i zamieszek;
- pornografiaNa przykład publikowanie zdjęć/filmów o treści erotycznej w serwisie YouTube;
- fałszywe wiadomości - wszelkiego rodzaju treści zawierające kłamstwa i manipulacyjne wiadomości;
- mowa nienawiści, Na przykład rasistowskie posty i treści udostępniane w mediach społecznościowych;
- materiałów krytykujących działania władz, na przykład pokazujące bombardowanie ukraińskich miast przez rosyjską armię.
Które kraje cenzurują Internet? Państwowa cenzura internetu
Dostęp do treści online jest blokowany głównie w krajach niedemokratycznych i represyjnych. Lista krajów o największej cenzurze została przygotowana w 2019 r. przez Komitet Ochrony Dziennikarzy:
- Erytrea
- Korea Północna
- Turkmenistan
- Arabia Saudyjska
- Chiny
- Wietnam
- Iran
- Gwinea Równikowa
- Białoruś
- Kuba
Władze w tych krajach stosują tradycyjne metody (np. zastraszanie dziennikarzy), ale chętnie uciekają się także do cenzury cyfrowej.
Zagrożenie cenzurą w Internecie
Jakie są konsekwencje blokowania treści w Internecie? Czy wydawcy są prześladowani? Na liście konsekwencji:
- brak dostępu użytkowników do pełnego zakresu informacji;
- wprowadzając ich w błąd co do rozwoju sytuacji politycznej i gospodarczej;
- naruszenie zasad demokracji (wyborcy nie mogą głosować uczciwie bez pełnych informacji);
- manipulowanie opinią publiczną przez rządzących.
Konsekwentnie stosowana cenzura państwowa daje obywatelom zniekształcony obraz świata. Wielu zaczyna postrzegać cenzurę jako niezwykle pozytywną. Na przykład 26 procent Rosjan uważa, że cenzura mediów jest absolutnie konieczna.
Cenzura mediów społecznościowych i wolność słowa
Jeszcze kilka lat temu to państwa najczęściej cenzurowały Internet. Jednak duże firmy cyfrowe, takie jak Google, Facebook i Twitter, są coraz częściej obwiniane o cenzurę. Najbardziej głośnym przykładem jest zablokowanie Donalda Trumpa, byłego prezydenta USA, na Twitterze.
Prawa autorskie i cenzura
Niektóre organizacje pozarządowe i instytucje uważają, że kwestie praw autorskich mogą być przykrywką dla cenzury w Internecie. Obejmuje to na przykład filtrowanie Internetu w poszukiwaniu pirackich materiałów. Wymóg ten został określony w jednej z dyrektyw Unii Europejskiej (2019/790 w sprawie praw autorskich i pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym).
Korzyści z cenzury internetu - kiedy można ją uzasadnić?
Czasami cenzura w Internecie spotyka się z aplauzem większości społeczeństwa. Tak jest w przypadku treści, które są przejawem przemocy psychicznej:
- tworzenie fałszywych kont w celu ośmieszania lub atakowania innych osób/grup/mniejszości;
- Oczernianie innych osób na forach i w mediach społecznościowych;
- używanie wulgaryzmów;
- korzystanie ze zmienionych zdjęć/filmów z zamiarem wyrządzenia krzywdy innym osobom.
Walka z nienawistnikami nie wystarczy. Atak Rosji na Ukrainę przyniósł przykłady cenzury online, które wielu uznało za właściwe: blokowanie dostępu do rosyjskich stron propagandowych (Sputnik, RT TV) i ich stron na Facebooku oraz usuwanie aplikacji mobilnych ze sklepu Google Play. W ten sposób "szlachetna" cenzura ograniczyła zakres dezinformacji uprawianej przez Rosję.