Dezinformacja w internecie - czym jest? Jak się przed nią chronić?

2001 .

Dezinformacja w internecie - czym jest? Jak się przed nią chronić?

Żyjemy w czasach, w których Internet stał się głównym źródłem informacji. Może nie dla wszystkich, ale z pewnością dla większości społeczeństwa. I choć w rzeczywistości można w nim znaleźć wiarygodne fakty, równie łatwo jest znaleźć zniekształcenia, półprawdy lub wiadomości, które sieją panikę. Tak właśnie działa dezinformacja.

Czym jest dezinformacja?

Dezinformacja w Internecie jest całkiem zamierzona. Polega na dostarczaniu fałszywych lub zmanipulowanych informacji, które wprowadzają odbiorcę w błąd. Dezinformacja tworzy obraz świata, który nie odpowiada rzeczywistości. Prowadzi to do błędnych decyzji i działań, a także tworzy fałszywe wrażenie na temat konkretnych informacji.

Samo słowo "dezinformacja" powstało w połowie XIX wieku. Określono w nim zwodnicze metody osiągania przewagi taktycznej i strategicznej. Jednak metody dezinformacji są znacznie starsze i były stosowane od czasów starożytnego Rzymu. Dlaczego stały się znane dopiero w XXI wieku?

W dobie Internetu manipulacja przekazami informacyjnymi stała się potężnym narzędziem.

Na tyle wpływowy, że nie można go porównać do niczego, co wydarzyło się wieki temu. Mówi się nawet, że dezinformacja online stała się jednym z największych zagrożeń dla przestrzeni cyfrowej. Obecnie nie ogranicza się ona do poszczególnych państw, ale wpływa na instytucje na szczeblu międzynarodowym.

Cele dezinformacji online

Dezinformacja w Internecie ma na celu dostarczanie fałszywych lub zmanipulowanych informacji, które mają mieć pewien wpływ na odbiorcę. Celem może być wymiar polityczny, społeczny i gospodarczy.

W starożytności dezinformacja była wykorzystywana do kształtowania opinii publicznej, była narzędziem do podburzania ludzi i reprezentowania władzy z korzyścią. Wraz z nadejściem ery papierowych gazet był to również skuteczny sposób na zarabianie pieniędzy. Ekscytujące nagłówki i fałszywe wiadomości wielokrotnie zwiększały nakład.

Dziś niewiele się zmieniło.

Dezinformacja może wpływać na wyniki wyborów, kształtować zachowania społeczne i wpływać na nastroje społeczne.

Strony z fałszywymi informacjami podbijają swój współczynnik klikalności, publikując posty z linkiem do źródła, jednocześnie czerpiąc zyski z reklam.

Dezinformacja w Internecie jest jednym z narzędzi realizacji strategicznych interesów polityki zagranicznej. Pozwala jednemu krajowi zwiększyć swoje wpływy i rozszerzyć zasięg, często kosztem ograniczenia lub wyeliminowania konkurencji.

Przykłady dezinformacji medialnej

Jednym z najbardziej sztandarowych przykładów dezinformacji w Internecie są fake newsy. Swego czasu, podczas wyborów prezydenckich w USA, świat obiegła wiadomość o papieżu Franciszku rzekomo popierającym kandydaturę Donalda Trumpa. Sami kandydaci również wykorzystywali fake newsy, by zjednać sobie wyborców. Pojawiły się również doniesienia - powiedzmy, że są one niepotwierdzone - że inne kraje również wykorzystywały fałszywe wiadomości do manipulowania wyborami w Stanach Zjednoczonych.

Jeszcze niedawno nietrudno było znaleźć w sieci informacje o zagrożeniach związanych z siecią 5G. W styczniu 2021 roku pojawił się wywiad z belgijskim lekarzem Chrisem Van Kerkhovenem, w którym powiedział: "5G zabija ludzi, ale nikt o tym nie wie". To, w połączeniu z sugestią, że wiele wież 5G zostało zbudowanych w Chinach na krótko przed wybuchem pandemii, uruchomiło spiralę artykułów o złym wpływie sieci na zdrowie. Temat szybko podchwyciły media, znane głównie z szerzenia dezinformacji, a do kampanii przyłączyło się wielu celebrytów. To wystarczyło, by cały świat usłyszał o katastrofalnym wpływie 5G.

Infodemia to świeży i wciąż gorący temat oraz jeden z najlepszych przykładów dezinformacji w internecie. Media zostały zalane wiadomościami o maskach powodujących niedotlenienie mózgu lub darmowym teście na wirusa, który powoduje wstrzymanie oddechu na 10 sekund. Pojawiło się wiele teorii spiskowych, które miały szerokie grono zwolenników.

Do czego może prowadzić dezinformacja w mediach? Przykłady są szokujące, ale jednocześnie prawdziwe. Birma, a właściwie birmańskie wojsko wykorzystało Facebooka do rozpowszechniania fałszywych informacji na temat Roginów. Oskarżano ich o zabijanie ludzi i kanibalizm. Wszystkie taśmy krążyły w zastraszającym tempie, a birmański rząd postanowił wykorzystać je do wyjaśnienia czystek etnicznych, które przeprowadził.

Dezinformacja wojskowa

Istnieją trzy cele dezinformacji wojskowej: wróg, własna armia i kordon.

Działanie to polega na przekazywaniu fałszywych informacji - plotek, fałszywych dokumentów, rozpowszechnianiu pogłosek - w celu zmylenia przeciwnika.

Dezinformacja wojskowa ma na celu ukrycie prawdziwych intencji i planów. Można tu również wyróżnić działania ofensywne (powodujące zaskoczenie i wspierające inicjatywę) oraz defensywne (zapewniające bezpieczeństwo dalszych działań i stwarzające warunki do ich realizacji).

Cyberwojna

W kontekście walki na froncie trzeba też powiedzieć, czym jest cyberwojna, bo choć nie toczy się ona w okopach czy na froncie, to ma miejsce w cyberprzestrzeni. Jej celem jest modyfikowanie i niszczenie systemów informatycznych wroga oraz atakowanie kanałów komunikacyjnych, za pośrednictwem których się on komunikuje.

Cyberwojna to dziś gorący temat. Anonimowi hakerzy toczą wojnę w cyberprzestrzeni z Rosją. W rzeczywistości w Internecie od lat trwa cybernetyczna rywalizacja, w której uczestniczą największe kraje świata.

Jak radzić sobie z dezinformacją?

Temat dezinformacji nabiera tempa w kontekście konfliktu między Federacją Rosyjską a Ukrainą. Rosyjska dezinformacja jest obecnie największym zagrożeniem, ale nie jedynym, z którym będziemy musieli się zmierzyć w nadchodzących latach. Fałszowanie informacji i manipulowanie faktami to powszechna praktyka, którą nietrudno znaleźć w Internecie.

Walka z dezinformacją - jak rozpoznać fałszywe wiadomości?

  1. Zawsze sprawdzaj źródło - Nie ufaj informacjom, które nie są oparte na wiarygodnych wiadomościach. Sprawdź autora, dowiedz się, skąd pochodzi oryginalna informacja i gdzie została wysłana.
  2. Clickbait jest przyjacielem dezinformacji Wyróżniające się nagłówki powinny wywoływać określone emocje i zachęcać ludzi do kliknięcia. Jest to jeden z najpopularniejszych ruchów osób tworzących fałszywe wiadomości.
  3. Sprawdź konto, z którego pochodzą informacje - Tworzenie dziesiątek profili, w taki czy inny sposób powiązanych ze sobą, to typowe działanie osób szerzących dezinformację. Wiąże się z tym kolejna wskazówka - uważajmy na profile, które nie są prawdziwe, a ich twórcy podszywają się pod osoby i instytucje, którym powinniśmy ufać.
  4. Zwracaj uwagę na poprawność językową- Nietypowo brzmiące słowa i zwroty powinny być pierwszym sygnałem, że coś jest nie tak z wiadomością. Dezinformacja często pochodzi bezpośrednio od tłumacza.
  5. Postaw na wiarygodne i rzetelne źródła informacji- Pamiętaj, że każdy w mediach społecznościowych może określić się jako ekspert, ale nie każdy wie, jak wypowiadać się na dany temat.
  6. Pamiętaj, aby sprawdzić portale pod kątem podróbek- Jeśli coś wzbudzi Twoje podejrzenia lub nie masz pewności, czy ten artykuł jest potwierdzoną informacją, sprawdź strony internetowe, które sprawdzają takie artykuły (więcej informacji na ten temat można znaleźć w artykule).
  7. Myśl krytycznie to to jedna z najlepszych wskazówek, których każdy powinien przestrzegać. Nie bierz informacji za pewnik, nawet jeśli pochodzą one z wiarygodnego źródła.

Co sieci społecznościowe robią w kwestii dezinformacji?

Ponieważ sieci społecznościowe są najbardziej podatne na dezinformację, serwisy musiały podjąć odpowiednie kroki w tym kierunku. Platformy aktualizują swoje regulaminy, można zgłaszać posty zawierające dezinformację. Na Twitterze wprowadzono dodatkowe etykiety ostrzegawcze, a Facebook nadal stara się usuwać nie tylko fałszywe informacje, ale całe grupy powiązanych kont, które je rozpowszechniają.

Czy to wystarczy? To zdecydowanie pomoże, ale nie wyeliminuje problemu dezinformacji.

Wiarygodne źródła informacji w Internecie

Biorąc pod uwagę powyższe fakty, znalezienie wiarygodnych informacji może dziś wydawać się trudne. W końcu dosłownie każdy może stać się ofiarą dezinformacji. Jak sobie z nią radzić?

  • Interesuj się specjalistycznymi publikacjami i czasopismami. Są to miejsca, w których możesz zaufać ludziom, którzy są prawdziwymi ekspertami w swojej dziedzinie i swojej wiedzy.
  • Portale weryfikujące fakty - W sieci istnieje kilkanaście różnych portali, które sprawdzają informacje.
  • Odwiedź rządowe strony internetowe gdzie wszystkie informacje są aktualne i prawdziwe.
pl_PLPolish
We've detected you might be speaking a different language. Do you want to change to:
en_US EN
uk UA
en_US EN
pl_PL PL
Close and do not switch language